De arbeidsmarkt voor ZZP'ers staat voor grote veranderingen. In 2026 moet de Wet VBAR (Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden) de huidige Wet DBA vervangen. Ondertussen wordt sinds 1 januari 2025 al strenger gehandhaafd op schijnzelfstandigheid. Wat betekent dit voor jou als ZZP'er of opdrachtgever?
Handhaving sinds januari 2025
Het handhavingsmoratorium op schijnzelfstandigheid is per 1 januari 2025 opgeheven. Dit betekent dat de Belastingdienst weer actief controleert of ZZP-constructies terecht zijn.
Als blijkt dat een ZZP'er eigenlijk als werknemer had moeten worden aangemerkt, kan de opdrachtgever:
- Naheffingsaanslagen loonheffingen ontvangen
- Boetes krijgen bij bewuste schijnzelfstandigheid
- Verplicht worden om sociale premies alsnog af te dragen
De naheffingen kunnen met terugwerkende kracht tot 1 januari 2025 worden opgelegd.
Wat is de Wet VBAR?
De Wet VBAR moet duidelijkheid scheppen over wanneer iemand als zelfstandige kan werken en wanneer er sprake is van een dienstbetrekking. De wet introduceert:
1. Verduidelijking van het begrip 'arbeidsovereenkomst'
De wet geeft meer houvast bij de beoordeling of er sprake is van zelfstandigheid. Belangrijke criteria zijn:
- Is er sprake van een gezagsverhouding?
- Is het werk ingebed in de organisatie?
- Draagt de werkende ondernemersrisico?
2. Het rechtsvermoeden
Een belangrijk nieuw element: ZZP'ers die minder dan €36 per uur verdienen, kunnen een beroep doen op het rechtsvermoeden. Zij kunnen stellen dat ze eigenlijk werknemer zijn.
De bewijslast ligt dan bij de opdrachtgever om aan te tonen dat er géén sprake is van een arbeidsovereenkomst.
Let op het uurtarief
Het bedrag van €36 per uur wordt twee keer per jaar aangepast aan het minimumloon. Houd dit in de gaten als je tarieven rondom deze grens liggen.
Gevolgen voor ZZP'ers
Als ZZP'er is het belangrijk om je positie te verstevigen:
Werk aan je ondernemerschap
- Werk voor meerdere opdrachtgevers
- Maak eigen acquisitie zichtbaar
- Draag ondernemersrisico (investeringen, aansprakelijkheid)
- Bepaal zelf hoe je het werk uitvoert
Documenteer je zelfstandigheid
- Zorg voor goede opdrachtovereenkomsten
- Houd een klantenlijst bij
- Administreer je acquisitie-inspanningen
- Bewaar bewijzen van investeringen
Let op je tarief
Werk je voor minder dan €36 per uur? Dan val je mogelijk onder het rechtsvermoeden. Overweeg je tarieven aan te passen of zorg extra goed voor bewijs van je zelfstandigheid.
Gevolgen voor opdrachtgevers
Ook als opdrachtgever moet je alert zijn:
- Beoordeel of inhuur via ZZP passend is voor het werk
- Vermijd dat ZZP'ers worden ingezet als 'verkapte werknemers'
- Zorg voor correcte overeenkomsten
- Wees voorbereid op mogelijke naheffingen
Wanneer gaat de Wet VBAR in?
De Wet VBAR moet in de loop van 2026 de Wet DBA vervangen. De exacte datum hangt af van de parlementaire behandeling. Ondertussen geldt al wel de strengere handhaving.